Dosssier bij netwerkdag 2015 - Lokale netwerken vrijetijdsparticipatie aan zee

Demos nodigde de partners en trekkers van lokale netwerken vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede uit voor ontmoeting, uitwisseling en verdieping op vrijdag 5 juni in Oostende. 

Het belang van de lokale netwerken kan niet onderschat worden. Het is samenwerken om vrije tijd voor iedereen mogelijk te maken. Die uitdaging wordt groter in tijden van financiële druk. Daar is het ons om te doen. In welke context en op welke manier kunnen we vandaag vrije tijd als sociaal grondrecht - het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing - het best vrijwaren? 

Programma 

In plenum gingen we dieper in op vrije tijd als sociaal grondrecht en hoe we dit vandaag concretiseren in een lokaal vrijetijdsbeleid.

• Een eerste presentatie kaderde het belang van vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede vanuit verschillende (beleid)doelstellingen. Samenwerken met diensten en partners uit verschillende sectoren is geen evidentie. De tekst kan je hier downloaden.
• In de volgende presentatie schetsen we enkele dilemma’s en manieren om die te counteren. De presentatie van Carolien Vermeiren van Oases kan je hier downloaden.
• Tot slot stonden we stil bij maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) binnen de vrijetijdssector, vanuit het perspectief van het Fonds Vrijetijdsparticipatie. Je vindt hier de Prezi-presentatie.

We programmeerden 9 werksessies met zeer uiteenlopende insteken. Naast concrete insteken vanuit de praktijk zochten we telkens handvaten om mee aan de slag te gaan binnen jouw lokaal netwerk. Je vindt hier het korte overzicht van de sessies. De presentaties van de sessies vind je onderaan de pagina. 

DE LAAGSTE DREMPEL VAN OOSTENDE

Vicky Pettens, directeur Directie Kinderopvang, Jeugd, Onderwijs en Sport - Stad Oostende

In tijden van besparingen op onder meer vrije tijd wilde het Netwerk tegen Armoede met de ‘Prijs voor de Laagste Drempel’ een lokaal bestuur in de bloemen zetten dat het vrijetijdsaanbod van zijn stad of gemeente toegankelijk maakt voor mensen in armoede. Oostende liep met de beker weg. Vicky Pettens lichtte de principes en de praktijk toe.

• download hier de presentatie van Vicky

PRO-ACTIEF HANDELEN IN EEN SOCIAAL VRIJETIJDSBELEID

Steven Rommel, Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen

Negentien pilootgemeenten hebben werk gemaakt van een lokaal pro-actiefkader om als dienstverlener zelf het initiatief te nemen om het recht van burgers te realiseren. Pro-actief handelen zet in op het bevorderen van de toegankelijkheid van bestaande rechten en diensten, ook in het kader van vrijetijdsparticipatie. Dit is bijzonder noodzakelijk voor mensen in armoede, die vaak vertoeven in een situatie van onderbescherming waarbij er sprake is van het niet realiseren van sociale grondrechten. De zes werkpistes binnen het pro-actief handelingskader werden uitvoerig besproken en geïllustreerd met praktijkvoorbeelden. De presentatie volgt.

DIALOOGNETWERKEN WELZIJNSSCHAKELS

Jozefien Godemont, projectmedewerker Lokale dialoognetwerken, en Carlos Ceysen, vrijwilliger Welzijnsschakels

Vlaanderen vangen 136 lokale welzijnsschakels kleine en grotere bekommernissen van mensen in armoede op. Ze vertrekken daarbij vanuit de kracht van mensen in armoede en vrijwilligers. Maar hoe ga je als vrijwilligersgroep samen met mensen in armoede die dialoog aan? En hoe zet je de stap van een gedeelde bekommernis tot een concrete oplossing? Met een team van vrijwillige dialoogondersteuners wil Welzijnsschakels meer groepen intensief begeleiden om lokaal in dialoog te gaan en aan concrete oplossingen te sleutelen. Jozefien Godemont en Carlos Ceysens lichtten toe hoe ze vrijwilligers werven, betrekken en coachen.

• download hier de presentatie van Jozefien.

PARTICIPATIEVE KUNSTPRAKTIJKEN

An Van Den Bergh, stafmedewerker kunst en cultuur, Demos vzw

Hoe voer je het gesprek over de kracht van participatieve kunstpraktijken voor een samenleving in transitie? Hoe kom je tot een taal waarin zowel kunstenaars, sociale organisaties, beleidsmakers, opdrachtgevers als kunstenhuizen dat gesprek samen kunnen voeren? Met die vragen trokken Demos (BE) en CAL-XL (NL) naar de Scheldemond-regio. Sandra Trienekens en Wouter Hillaert vertaalden de discussies in voorliggend manifest. Demos nodigde jullie uit om samen aan de slag te gaan met de tekst “Participatieve kunstpraktijken”, om de tekst samen te lezen te becommentariëren. Biedt de tekst perspectieven voor jullie? Waar liggen opportuniteiten en hoe kunnen we concrete knelpunten wegwerken?

• download hier de presentatie van An

JEUGDWERK MET ARMOEDE IN HET VIZIER

Miet Neyens, stafmedewerker armoede en jeugdhulp, Ambrassade

Door lokale dialogen op te zetten tussen jeugdwerkers enerzijds en begeleiders van kinderen, jongeren en hun gezinnen in armoede anderzijds, willen De Ambrassade en Uit De Marge het armoedeperspectief meer ingang doen vinden in het jeugdwerk. Door met elkaar in dialoog te gaan, krijgen jeugdwerkers een beter inzicht in de omstandigheden waarin kinderen en jongeren in armoede opgroeien. Jeugdwerkers en begeleiders worden ter plekke ondersteund door dialoogcoaches. In september 2014 startte het voortraject: momenteel lopen de eerste dialoogrondes (februari - juni 2015).

• download hier de presentatie van Miet

OUTREACHEND WERKEN NAAR KANSENGROEPEN 
Joost Bonte, straathoekwerk

Outreachend werken is als methodiek ontwikkeld binnen het straathoekwerk. Kort door de bocht wil het zeggen: “kom uit uw kot”, maar het houdt wel wat meer in dan buiten de muren van je organisatie te treden. Outreachend werken houdt in dat je als hulp – of dienstverlener ook uit je eigen leefwereld treedt en gaat werken in de leefwereld van de beoogde doelgroep. Door het werken in de leefwereld kunnen het aanbod en de werking beter aansluiting bij de specifieke context en behoeften van de meest kwetsbare groepen. Outreachend werken biedt inzichten in het werken vanuit mensen en op maat van mensen. Het jeugd(welzijns)werk heeft deze manier van werken al onder de knie. Ook binnen sport en cultuur bieden de principes van outreachend werken heel wat mogelijkheden.

• download hier de presentatie van Joost

OH NEE, VAKANTIE!
Kris De Visscher, stafmedewerker jeugd en mensen met een beperking, Demos vzw

Heel wat jeugd(werk)initiatieven zetten met hun aanbod expliciet in op de vakantietijd (speelpleinen, grabbelpas en swap, vakantiekampen, sportweken,…), en hetzelfde geldt ook voor sport- en cultuuractoren die bewust inspelen op de vakantietijd van jongeren. Tegelijk merkt Demos ook een grote vraag bij kansengroepen om de lange vakantieperiode op een betekenisvolle manier te overbruggen. Demos voert onderzoek naar de vakantieparticipatie van kwetsbare kinderen en jongeren. We lichten de eerste resultaten toe en gaan uit van jullie vragen en ervaringen vanuit de praktijk om het gesprek verder te zetten.

• download hier de presentatie van Kris

SPORT EN DIVERSITEIT, WAAR GAAT DE BAL NAARTOE?
Bart Rogé en Tatjana Van Driessche, stafmedewerkers, Demos vzw

In een nieuwe publicatie rond sport & diversiteit geeft Demos een gezicht aan sportpraktijken waar diversiteit in het DNA van organisaties gebakken zit. In deze sessie nemen we het boek door, als stand van zaken rond diversiteit in het sportlandschap. Heel wat sportpraktijken staan in verbinding met andere sectoren en zetten daarmee in op nieuwe uitdagingen. Vanuit goede praktijken en een brede beschouwing geven we richting aan maatschappelijke thema’s binnen de sportsector. Hoe kunnen we blijvend inzetten duurzame participatie van sporters met een beperking, met een migratie-achtergrond en sporters die in armoede leven?

• download hier de presentatie van Tatjana en Bart

SAMENWERKEN MET ZORGVOORZIENINGEN OP JE GRONDGEBIED
Kris De Visscher, stafmedewerker jeugd en mensen met een beperking, Demos vzw en Marlies Vandaele, Netwerkcoach- Ambassadeur Community Building vzw Huize Tordale

Een aantal lokale netwerken vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede kiest ervoor om expliciet samen te werken met de instellingen op hun grondgebied. Veel mensen met een beperking hebben namelijk ook een beperkt budget voor vrije tijd. Maar hoe pak je dit best aan? Hoe kom je te weten waar de behoeften van mensen met een beperking liggen? Het vrijetijdsaanbod voor bijvoorbeeld kinderen en jongeren met een beperking is vaak regionaal georganiseerd. Hoe pak je die samenwerking aan? En hoe kan je in dialoog gaan met de instelling zelf, met mensen met een beperking en dit terugkoppelen naar andere diensten. Aan de hand van een concrete case gingen we hier dieper op in.

• download hier de presentatie van Marlies